Wansquare vroeg een panel van economen en zakelijke leiders om hun voorspellingen voor 2023. Hier is wat onze hoofdeconoom, Jean-Christophe Caffet, te zeggen had.
Wat is uw vooruitzicht voor de wereldeconomie? Heeft u verschillende scenario's ontwikkeld, afhankelijk van hoe de oorlog in Oekraïne zich ontwikkelt?
De gevolgen van de oorlog in Oekraïne zijn ernstig en in principe langdurig. Ze hebben echter langer geduurd dan aanvankelijk werd verwacht om een impact te hebben op de mondiale economische groei, ondanks de versnelling van de inflatie veroorzaakt door de scherpe stijging van de grondstofprijzen, met name energie. Met uitzondering van China zal 2022 daarom een veel beter jaar zijn geweest dan we hadden gevreesd in de dagen na de invasie van Oekraïne. Er zijn drie hoofdredenen voor dit verschil, zo niet in de prognoses, dan tenminste in de timing van de geschatte effecten van het conflict: het nog steeds werkende post-pandemische herstel en de snelle heropening van veel economieën na de Omicron-golf; de bijna continue verzwakking van verstoringen in de wereldwijde waardeketens, ondanks de Chinese afsluitingen van het tweede kwartaal; en de sterke ontsparing van agenten, vooral huishoudens - met de tijdens de pandemie opgebouwde reserves die als een buffer fungeren.
De noodmaatregelen die zijn genomen om de energiecrisis aan te pakken, met name in Europa, hebben ook hun rol gespeeld bij het behoud van activiteit en, in zekere mate, sociale stabiliteit. Maar al deze elementen kunnen niet eeuwig meegaan, en het vooruitzicht voor 2023 is somber, om het zacht uit te drukken, ongeacht hoe het conflict in Oekraïne zich ontwikkelt. We verwachten dat de mondiale groei volgend jaar onder de 2% zal liggen, vergeleken met een gemiddelde van meer dan 3,0% over de afgelopen tien jaar.
Is een recessie onvermijdelijk in Europa in de komende maanden? En in Frankrijk?
Een recessie in Europa lijkt heel goed mogelijk, zo niet zeer waarschijnlijk, aan het begin van het jaar. In feite bevinden we ons waarschijnlijk al in een recessie, te oordelen naar de laatste beschikbare statistieken en recent gepubliceerde leidende indicatoren. Toch moeten we een scherpe inkrimping van de activiteit vermijden, met slechts licht negatieve groei in het vierde kwartaal van 2022 en het eerste kwartaal van 2023. Kortom, het worst-case scenario van een ernstige recessie als gevolg van een fysiek energietekort is vermeden dankzij massale aankopen van vloeibaar aardgas (LNG) gedurende het hele jaar en met name warme temperaturen tijdens de herfst. Hierdoor kon Europa de winter ingaan met hoge voorraden aardgas en zag het zijn vooruitzichten op zeer korte termijn verbeteren. Hetzelfde geldt voor Frankrijk, dat relatief minder getroffen zou moeten worden dan zijn grotere buren als de situatie scherper zou verslechteren, vanwege zijn mindere afhankelijkheid van aardgas enerzijds en zijn meer beperkte industriële basis anderzijds.
Moeten we ons zorgen maken over een ontkoppeling tussen de VS en de eurozone?
Op korte termijn, dat wil zeggen over een horizon van 9-12 maanden, kunnen we niet echt spreken van een ontkoppeling tussen de VS en de eurozone. Beide economieën zullen inderdaad aanzienlijk en tegelijkertijd vertragen. Een recessie is ook niet uitgesloten in de Verenigde Staten, hoewel we verwachten dat de groei aanzienlijk hoger zal zijn dan in de Eurozone over heel 2023. Op lange termijn moeten we ons echter zorgen maken over een ontkoppeling tussen de twee valutazones om alle redenen die al bestonden vóór de huidige crisis en die blijven bestaan (demografie, innovatie, productiviteit, enz.), waaraan we nu een in principe duurzaam verschil in energieprijzen en zelfs toegang tot hulpbronnen moeten toevoegen. Als de autoriteiten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan het probleem niet aanpakken, zal deze ontkoppeling enorme gevolgen hebben voor de wereldwijde (geo)politieke, economische en financiële evenwichten.
Maakt u zich zorgen over de Chinese economische vertraging?
Een van de belangrijkste onzekerheden voor 2023 betreft de Chinese macro-economie. Het consensusbeeld, waar we meer bij aansluiten bij veronderstelling dan bij pure overtuiging, is dat de Chinese economie krachtig zal herstellen zodra de huidige boom voorbij is. Maar de uitdagingen waar de Chinese economie voor staat zijn talrijk, niet in de laatste plaats op korte termijn de crisis in de vastgoedsector - die niet zal worden opgelost met de recentelijk aangekondigde maatregelen van de autoriteiten. Wat me meer zorgen baart, is het scenario van een sterke Chinese opleving in de tweede helft van het jaar, omdat dit de wederopbouw van Europese aardgasvoorraden aanzienlijk zou bemoeilijken. Laten we niet vergeten dat dit dit jaar veel gemakkelijker werd gemaakt door een daling van ongeveer een kwart in de aankopen van Chinees LNG. Het is één ding om hervergassingsinstallaties in Europa te bouwen, maar iets heel anders om nieuwe vloeibaar-gasproductiecapaciteit in bedrijf te nemen: in zo'n scenario zullen degenen die in 2023 in bedrijf komen duidelijk niet voldoende zijn om aan alle vraag te voldoen...
Heeft de huidige inflatie, waar deze ook vandaan komt (grondstoffen, meerdere tekorten, loonsverhogingen), zijn piek bereikt?
De inflatie heeft zijn piek bereikt in de VS, waar deze al enkele maanden daalt. Hetzelfde geldt waarschijnlijk voor Europa, waar de inflatie naar verwachting in de eerste helft van het jaar aanzienlijk zal dalen, om eenvoudige rekenkundige redenen - basisinvloeden op energie in het bijzonder. De situatie is echter gemengder in de opkomende landen, zoals vaak.
De vraag is nu niet of de inflatie zal dalen, maar hoever. Exclusief energie en verse voedingsmiddelen, de zogenaamde kerninflatie, daalt niet, of slechts in geringe mate. Gezien de evolutie van de lonen - toegegeven, negatief in reële termen - en de vertraging van de productiviteit, is er weinig kans dat de inflatie tegen het einde van 2023 terugkeert naar haar doelstelling. Tenzij natuurlijk de wereldeconomie in recessie gaat en de grondstoffenprijzen daarmee dalen, wat niet ons centrale scenario is. Integendeel, we zouden eerder een opleving van de inflatie kunnen zien in de tweede helft van het jaar, met aanzienlijke gevolgen voor het monetair beleid.
Welke invloed zullen de monetair beleidsmaatregelen van de centrale banken hebben op de reële economie en de financiële markten in 2023?
De vertragingen in de transmissie van het monetair beleid naar de reële economie zijn zo groot dat de effecten van de verkrapping in 2022 grotendeels nog moeten worden gezien. Om deze reden zullen centrale banken volgend jaar zeker pauzeren of het tempo van de monetaire verkrapping aanzienlijk vertragen, wat in meer dan 40 jaar niet is voorgekomen. Dit betekent niet dat ze inactief blijven en/of dat ze geen invloed zullen hebben op zowel de reële economie als de financiële markten, maar dat hun impact op de eerste afhangt van wat ze al hebben gedaan, terwijl op de laatste het zal afhangen van wat ze doen - en dus van de evolutie van de inflatie.
